काठमाडौं — शान्ति, अहिंसा र करुणाका प्रवर्तक गौतम बुद्धको २५६९औं जन्मजयन्ती आज नेपालसहित विश्वभर श्रद्धा, भक्तिसाथ मनाइएको छ। वैशाख शुक्ल पूर्णिमाका दिन बुद्धको जन्म, ज्ञान प्राप्ति र महापरिनिर्वाण तीनवटै महत्वपूर्ण घटनाहरू परेकाले यो दिनलाई विशेष मानिन्छ। यही अवसरमा नेपाल सरकारले देशभर सार्वजनिक बिदा दिएको छ।

आज लुम्बिनी, स्वयम्भू, बौद्ध, नमोबुद्धलगायतका तीर्थस्थलहरूमा विविध धार्मिक तथा सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजना गरिएको छ। बौद्ध अनुयायीहरू विहार, चैत्य र गुम्बामा गई पूजाआजा, ध्यान र प्रवचनमा सहभागी बनेका छन्। बौद्ध लामा तथा धर्मगुरुहरूको अगुवाइमा परम्परागत विधिअनुसार पूजा सम्पन्न गरिएको छ।

ई.पू. ५६३ मा रुपन्देहीको लुम्बिनीमा राजा शुद्धोधन र रानी मायादेवीका सुपुत्रका रूपमा जन्मिएका सिद्धार्थ गौतमले २९ वर्षको उमेरमा सांसारिक सुख–सुविधा त्याग्दै ज्ञान प्राप्तिको खोजीमा घरपरिवार परित्याग गरेका थिए। पछि बोधगयामा ज्ञान प्राप्त गर्दै उनले बुद्धत्व प्राप्त गरे र मानव जातिको दुख निवारणका लागि अहिंसा, करुणा र मध्यम मार्गको शिक्षासहित जीवन व्यतीत गरे।

बुद्धलाई हिन्दू धर्मावलम्बीहरूले भगवान् विष्णुको नवौं अवतारका रूपमा पनि श्रद्धा गर्छन्। बुद्ध जयन्तीको दिन ‘अहिंसा नै शान्ति र मैत्रीको आधार हो’ भन्ने कालजयी सन्देशका साथ बुद्धका शिक्षाहरूको स्मरण गरिन्छ।